ေပရာေဒနိယတကၠသုိလ္ လမ္းညႊန္

ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာကို အထူးဦးစားေပးသည့္အားေလွ်ာ္စြာ သီရိလကၤာႏိုင္ငံ႐ွိ တကၠသိုလ္၊ ေကာလိပ္တိုင္း လိုလိုတြင္ ဗုဒၶစာေပ ေလ့လာေရးဆိုင္ရာ႒ာနမ်ား ထည့္သြင္းထားသည္။ ထိုအထဲတြင္ ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ား တက္ေရာက္ေနသည့္ တကၠသုိလ္မ်ားမွာ ေအာက္ပါ အတိုင္းျဖစ္သည္။

၁။ ေပရာေဒနိယတကၠသိုလ္ {University of Peradeniya}
၂။ ပါဠိႏွင့္ဗုဒၶဘာသာဆိုင္ရာ ေလ့လာသင္ၾကားေရး ဘဲြ႕လြန္တကၠသုိလ္၊ (ေကလနိယ)
{Post Graduate Institute of Pali and Buddhist Studies, University of Kelaniya}
၃။ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ပါဠိစာေပေလ့လာသင္ၾကားေရးတကၠသိုလ္ {Buddhist and Pali University (BPU)}
၄။ သီရိလကၤာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဗုဒၶတကၠသိုလ္ {Sri Lanka International Buddhist Academy (SIBA)}
၅။ အကြိဳင္းနစ္ ေကာလိပ္ (Aquinas College of Higher Studies)-တို႔ျဖစ္သည္။

သီရိလကၤာႏိုင္ငံသို႔ ပညာသင္ၾကြလိုၾကေသာ ညီေတာ္/ေနာင္ေတာ္တို႔အတြက္ ယင္းတကၠသုိလ္မ်ား အထဲမွ တစ္ခု ခ်င္းဆီကို သတင္းေဆာင္းပါးအေနျဖင့္ တင္ျပသြားမည္ျဖစ္ပါသည္။ ေပရာေဒနိယ တကၠသိုလ္သည္ ၁၉၄၂-ခုႏွစ္ တြင္ စီလံုတကၠသိုလ္၏ အခဲြအျဖစ္ စတင္ခဲ့သည္။ ၁၉၇၂-ခုႏွစ္တြင္ စီလံုတကၠသုိလ္ကို သီရိလကၤာတကၠသိုလ္ အျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲ့ရာတြင္လည္း ယင္း တကၠသိုလ္၏ နယ္ေျမခဲြအျဖစ္ပင္ ဆက္လက္ရပ္တည္ခဲ့သည္။ ၁၉၇၈-ခုတြင္မူ သီးျခား ရပ္တည္ႏိုင္ သည့္ ေပရာေဒနိယ တကၠသုိလ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ေပရာေဒနိယတကၠသုိလ္သည္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံ႐ွိ တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ အႀကီးမား၊ အက်ယ္၀န္းဆံုး ျဖစ္ၿပီး တကၠသိုလ္ဧရိယာမွာ ၁၇၂၉-ဧက ေက်ာ္႐ွိသည္။ ကိုလမ္ဘိုၿမိဳ႕မွ ကီလိုမီတာ ၁၀၀-ခန္႔အကြာ ေပရာ ေဒနိယၿမိဳ႕တြင္ တည္႐ွိၿပီး၊ ဗုဒၶျမတ္စြယ္ေတာ္ ထား႐ွိရာ ကႏီၵၿမိဳ႕ႏွင့္ ၈-ကီလိုမီတာအကြာတြင္ ရွိသည္။ ကား၊ ရထားတို႔ျဖင့္ လြယ္လင့္တကူ သြားလာႏိုင္သည္။
ေပရာေဒနိယသည္ တကၠသုိလ္ႀကီးတစ္ခု ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ စာအုပ္၊စာတမ္းႏွင့္ မွတ္တမ္း မွတ္ရာ ေပါင္း ၄၀၅၀၀-ေက်ာ္႐ွိေသာ စာၾကည့္တိုက္ႀကီး႐ွိသည္။ မဟာဌာနႀကီး (Faculty) ၈-ခုရွိၿပီး၊ ယင္းတို႔ အသီးသီးေအာက္ တြင္ ဌာနခဲြ(Department)ေပါင္း မ်ားစြာ႐ွိသည္။ (ဘဲြ႕လြန္တကၠသုိလ္ခဲြႏွစ္ခုႏွင့္ အျခားေသာ လူ႔အခြင့္ေရးေလ့ လာမႈဆိုင္ရာစေသာ စင္တာမ်ားလည္း႐ွိသည္)။
မဟာဌာနႀကီး ၈-ခုမွာ-
၁။ Faculty of Agriculture
၂။ Faculty of Allied Health Sciences
၃။ Faculty of Arts
၄။ Faculty of Dental Science
၅။ Faculty of Engineering
၆။ Faculty of Medicine
၇။ Faculty of Science
၈။ Faculty of Veterinary Medicine and Animal Science-တုိ႔ျဖစ္သည္။

မဟာ၀ိဇၨာဌာန (Faculty of Arts) ေအာက္တြင္ ဌာနခဲြေပါင္း ၁၇-ခု႐ွိၿပီး၊ ယင္းတို႔အထဲတြင္ ပါဠိႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ ေလ့လာသင္ၾကားေရး႒ာန (Department of Pali and Buddhist Studies)လည္း ပါ၀င္ သည္။ ဤဌာနတြင္သာ ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ား တက္ေရာက္သင္ယူေနၾကသည္။ ေပရာေဒနိယတကၠသိုလ္ မဟာ၀ိဇၨာဌာနေအာက္႐ွိ ပါဠိႏွင့္ဗုဒၶဘာသာ ေလ့လာသင္ၾကားေရး႒ာနတြင္ အမ္ေအ (M.A)ႏွစ္မ်ိဳး႐ွိသည္။ ပထမတစ္မ်ိဳးတြင္ ဘာသာရပ္ ၆-ခု သင္ယူရၿပီး ဘဲြ႕ယူစာတမ္း (Dissertation) တင္သြင္းရ သည္။ စာသင္တစ္ႏွစ္ က်မ္းျပဳတစ္ႏွစ္ စုစုေပါင္း ႏွစ္ႏွစ္ျဖစ္ သည္။ ေနာက္တစ္မ်ိဳးမွာ ဘာသာရပ္ ၈-ခုသင္ယူရၿပီး စာ သင္ႏွစ္ တစ္ႏွစ္တည္းသာျဖစ္သည္။ စာတမ္းျပဳစုရန္ မလိုအပ္ပါ။ မဟာ၀ိဇၨာဌာနအတြက္ ထုတ္ေ၀ေသာ တ ကၠသိုလ္လမ္းညႊန္စာအုပ္တြင္ သုေတသနစာတမ္း ေရး သားရန္ အခ်ိန္လံုလံုေလာက္ေလာက္ မေပးနိုင္ေသာ ေက်ာင္းသားမ်ား အေနျဖင့္ စာတမ္း တင္သြင္းရျခင္းမ႐ွိသည့္ M.A-ကိုေ႐ြးခ်ယ္ရန္ ေလးေလးနက္နက္ တိုက္တြန္းထား သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ M.Aတန္းႏွစ္မ်ိဳးလံုးအတြက္ ေက်ာင္းတက္ရက္မွာ တစ္ပတ္လွ်င္ စေနေန႔တစ္ ရက္သာတက္ရ ၿပီး တစ္ေနကုန္ တက္ရသည္။ စာသင္ကာလကို Semister-ႏွစ္ခုျဖင့္ သတ္မွတ္ၿပီး၊ တစ္ခုလွ်င္ ၆-လစီ သတ္မွတ္သည္။ စာေမးပဲြေျဖဆိုရာတြင္ က်သည့္ဘာသာရပ္ကို ျပန္ေျဖရသည္။ ပါဠိႏွင့္ဗုဒၶဘာသာေလ့လာေရးဌာနတြင္ B.A-တန္းကို ဂုဏ္ထူးျဖင့္ ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါက M.Phil-တန္း ကို တုိက္႐ုိက္တက္ခြင့္ျပဳထားေသာေၾကာင့္ M.A ႏွင့္ M.Phil- တို႔မွာ သင္႐ိုးညႊန္းတမ္း တစ္ခုတည္း ျဖစ္ သည္။ သင္တန္းမ်ားကိုမူ Pali Studies ႏွင့္ Buddhist Studies-ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးခဲြထားပါသည္။ မိမိတို႔ႀကိဳက္ ႏွစ္သက္ရာတြင္ ေက်ာင္းအပ္ႏိုင္ပါသည္။
၄င္းတို႔မွာ-
၁။ Courses in Pali Studies (M.A, M.Phil)
PST 601- Editing and Translating Pali Texts
PST 602- Abhidhrama Literature
PST 603- Textual Study
PST 604- Vinaya Literature
PST 605- Pali Grammatical Literature
PST 606- Buddhist Sanskrit Texts
၂။ Courses in Buddhist Studies (M.A, M.Phil)
BST 601- Theravada Abhidhamma
BST 602- Buddhist Counseling Psychology
BST 603 Buddhist Thought and Current Social Problems
BST 604- The Buddha Concept
BST 605- Theravada Buddhist Soteriology
BST 606- Buddhist Arts and Architecture of Sri Lanka
BST 607- Buddhism in Contemporary Sri Lanka-တုိ႔ျဖစ္သည္။

M.Aႏွင့္M.Philသင္တန္းယူ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ေနာက္ဆံုးစာေမးပဲြမေျဖဆိုမွီ ဘာသာရပ္တိုင္း အတြက္ Assignment-ႏွစ္ခုစီကို တင္သြင္းရသည္။ စာေမးပဲြၿပီးေသာအခါမွ မိမိေရးသားမည့္ စာတမ္း ကို Presentation-လုပ္ၿပီး အတည္ျပဳခ်က္ယူရသည္။ ထိုေနာက္ မိမိက်မ္းကို Supervisor-လုပ္မည့္သူ ႏွင့္ က်မ္းၿပီးသည္အထိ ဆက္ လက္လုပ္ေဆာင္ရၿပီး၊ ေနာက္ဆံုးက်မ္းတင္သြင္းရာတြင္ Viva-ထိုင္ရ သည္။ အျခားတကၠသိုလ္တစ္ခုခုမွ M.A-ဘဲြ႕ရၿပီး M.Phil- လုပ္မည့္သူမ်ားသည္ ေက်ာင္းအပ္စဥ္ ကတည္းကပင္ ေက်ာင္းမတက္ဘဲ သုေတသနစာတမ္းကို တိုက္႐ုိက္ေရး မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေမာ္ကြန္းထိမ္းကို ေျပာၿပီး ေက်ာင္းအပ္ရသည္။ သို႔မဟုတ္ပါက M.Phil- ေက်ာင္းသားမ်ား အေနျဖင့္ ေျခာက္လမွ တစ္ႏွစ္အတြင္း ေဒါက္တာဘဲြ႕ (PhD)-ကို Upgrade-လုပ္ရာတြင္ အဟန္႔အတားျဖစ္လာႏိုင္ေသာ ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ သုေတသနစာတမ္း တင္းသြင္းရသူမ်ားသည္ M.A-ဘဲြ႕အတြက္ စာလံုးေရႏွစ္ေသာင္း၊ M.Phil- ဘဲြ႕ အတြက္ စာလံုးေရေလးေသာင္းမွ ေျခာက္ေသာင္းအတြင္း တင္သြင္းရၿပီး၊ PhD-ဘဲြ႕အတြက္ အနည္းဆံုး စာလံုးေရ႐ွစ္ေသာင္း တင္သြင္းရသည္။ M.Phil-အတြက္ ေက်ာင္းအပ္ လိုသူမ်ား သည္ ေက်ာင္းမအပ္မွီ သုေတသနစာတမ္း အဆိုျပဳလႊာ (Synopsis)ကို ကိုယ္တိုင္ေရးၿပီးယူ သြားရသည္။ ဌာနမွဴး သို႔မဟုတ္ တာ၀န္႐ွိသူ တစ္ေယာက္ေယာက္ ႏွင့္ တုိင္ပင္ၿပီး အဆင္ေျပ ေလာက္မွ ေက်ာင္းအပ္ရသည္။ သို႔မဟုတ္ပါက PhD-ကို Upgrade-လုပ္ရာတြင္ သတ္မွတ္ခ်ိန္ကို ေက်ာ္သြားႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ သီရိလကၤာ႐ွိတကၠသိုလ္မ်ားတြင္ M.A-ၿပီးေစကာမူ PhD-ကို တိုက္႐ိုက္လုပ္သည့္ ထံုးစံမ႐ွိၾကပါ။ M.Phil-ကို အရင္လုပ္ၾကရၿပီးမွ သတ္မွတ္ခ်ိန္ ကာလအတြင္း PhD-ကို Upgrade-လုပ္႐ိုးထံုးစံ႐ွိသည္။ M.Philႏွင့္ PhD-တို႔ကို တစ္ႏွစ္ပတ္လံုးေက်ာင္းအပ္ႏိုင္ေသာ္လည္း M.A-အတြက္ ေက်ာင္းအပ္ သူမ်ားသည္ ပထမ ၆-လပတ္ကို စတင္ေလ့႐ွိသည့္ စက္တင္ဘာ လ မတိုင္မွီ ေက်ာင္းအပ္ထားရသည္။ ေက်ာင္းအပ္ရာတြင္ သက္ဆိုင္ရာ အတန္းအတြက္ မိမိ၏ဘဲြ႕ လက္မွတ္ကို လက္ခံျခင္း႐ွိ-မ႐ွိ ဌာနမွဴးကို ေ႐ွးဦးစြာေမးျမန္းရသည္။ ဌာနမွဴး၏ အတည္ျပဳခ်က္ကိုရ လွ်င္ Post Graduate Unit-မွ ေလွ်ာက္လႊာ ေတာင္းကာ လိုအပ္သည္မ်ားျဖည့္စြက္ၿပီး ဘဲြ႕လက္မွတ္ မိတၱဴႏွင့္အတူ Post Graduate Unit-ကို ျပန္လည္ တင္သြင္းရသည္။ တစ္လခန္႔ၾကာမွ တရား၀င္ ေလွ်ာက္လႊာေခၚစာကို စာတိုက္မွတဆင့္ ေပးပုိ႔သည္။ ထို ေလွ်ာက္လႊာကိုျဖည့္စြက္ၿပီး ေက်ာင္းစရိတ္ သြင္းကာ တရား၀င္ေက်ာင္းအပ္ျခင္းကိုျပဳလုပ္ရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အစိုးရဓမၼာစရိယဘဲြ႕လက္မွတ္ အပါအ၀င္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေထရာ၀ါဒ သာသနာျပဳ တကၠသိုလ္၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ပရိယတၱိသာသနာ့ တကၠသိုလ္ (ရန္ကုန္-မႏၱေလး)၊ သီတဂူ ကမၻာ့ဗုဒၶတကၠသိုလ္ႏွင့္ ဆရာႀကီးဦးျမင့္ေဆြ တည္ေထာင္ ဖြင့္လွစ္သည့္ ဗုဒၶတကၠသိုလ္ (ရန္ကုန္-မႏၱေလး) B.A-ဘဲြ႕လက္မွတ္မ်ားကို အသိမွတ္ျပဳလက္ခံပါ သည္။ အစိုးရဓမၼာစရိယဘဲြ႕အတြက္ Notary-ျပဳလုပ္ခဲ့ဖို႔လိုပါသည္။ မည္သည့္ဘြဲ႕အတြက္မဆို ေက်ာင္းအပ္ေၾကး (Registration Fee)-မွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၅၀- ျဖစ္ၿပီး၊ ယင္းေၾကးကို ႏွစ္စဥ္ သြင္းရသည္။ စာၾကည့္တုိက္ေၾကးမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၉၀-ျဖစ္သည္။ စာ ၾကည့္တုိက္ေၾကးကို လည္း ႏွစ္စဥ္သြင္းရသည္။ Academic Fee-မ်ားမွာ M.A-အတြက္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၅၀၀ ၊ M.Phil-အတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၅၀၀-ႏွင့္ PhD-အတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၇၅၀-တို႔ျဖစ္သည္။ ဤေၾကး မ်ားမွာ ေထရ၀ါဒႏို္င္ငံမွ ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ေတာင္အာ႐ွအဖဲြ႕၀င္ႏိုင္ငံ(SAARC)မ်ားအတြက္ အထူးေလွ်ာ့ထား သည့္ ပမာဏျဖစ္သည္။ ဘဲြ႕အသီးသီးအတြက္ ႏွစ္ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားမွာ- M.A- သုေတသနစာတမ္း မေရးသူမ်ား အတြက္ ၁-ႏွစ္၊ ေရးမည့္ သူမ်ားအတြက္ ၂-ႏွစ္မွ ၃-ႏွစ္၊ M.Phil-အတြက္ ၂-ႏွစ္မွ ၄-ႏွစ္ အတြင္း၊ PhD-အတြက္ ၃-ႏွစ္မွ ၇-ႏွစ္အတြင္း အသီးသီးျဖစ္သည္။ ဘဲြ႕လြန္ေက်ာင္းသားမ်ား ျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ အေဆာင္ႏွင့္ စားေသာက္ေရး စသည္တို႔ကို တကၠ သိုလ္မွ စီစဥ္ေပးမည္မဟုတ္ဘဲ ကုိယ့္အစီစဥ္ႏွင့္ကို စီစဥ္ရမည္ျဖစ္သည္။
သူငယ္ခ်င္း အရွင္ပညာသီရိ(သီတဂူကမၻာ့ဗုဒၶတကၠသိုလ္)အတြက္ ေမတၱာျဖင့္-
အရွင္ဥတၱမာနႏၵ (ေပရာေဒနိယတကၠသိုလ္)