စူဠကမၼ၀ိဘဂၤသုတ္

ကံ ကံ၏ အက်ိဳး.. အေၾကာင္း ဆုိလ်င္ စူဠကမၼ၀ိဘဂၤသုတ္ ကုိ ေရွးဦးစြာ ေျပာဆုိရမည္ျဖစ္သည္။ ကံ ကံ၏ အက်ဳိးႏွင့္ ပက္သက္လ်င္ ထုိတရားေတာ္မွာ အေျခခံလည္း ျဖစ္သလုိ အေရးလည္းၾကီး ေပသည္။ ထုိတရားေတာ္တြင္ ကံ ကံ၏ အက်ဳိးသေဘာတရားမ်ားကုိသင္ၾကားထားျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိတရားေတာ္ကုိ ျမတ္ဗုဒၶကုိယ္ေတာ္တုိင္ ေဟာေတာ္ မူခဲ့၏။ ေတာေဒယ်ပုဏၰား၏ သားျဖစ္ေသာ သုဘလုလင္အား အေၾကာင္းျပဳ၍ ေဟာေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။ သုဘလုလင္ သည္ ျမတ္ဗုဒၶအား ေမးခြန္း ျပႆနာ (၁၄)ခ်က္ကုိ ေမးေလွ်ာက္ခဲ့၏။ သူေမးေလွ်ာက္ေသာ ေမးခြန္းျပႆနာ မ်ားမွာ...
1. လူခ်င္းတူပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕မွာ အသက္တုိ၍
2. အခ်ဳိ႕မွာ အသက္ရွည္ပါသနည္း။
3. လူခ်င္းတူပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်ဳိ႕မွာ အနာေရာဂါထူမ်ား၍
4. အခ်ဳိ႕မွာ အနာေရာဂါ ကင္းေ၀းရပါသနည္း။
5. လူခ်င္းတူပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕မွာ အရုပ္ဆုိး၍
6. အခ်ိဳ႕မွာ အဆင္းလွပါသနည္း။
7. လူခ်င္းတူပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕မွာ ေျခြရံစုိးမုိး တန္ခိုးအာဏာ နည္းပါး၍
8. အခ်ဳိ႕မွာ တန္ခုိးအာဏာ ၾကီးမားရပါသနည္း။
9. လူခ်င္းတူပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕မွာ ဥစၥာမဲ့မြဲ ဆင္းရဲ၍
10. အခ်ဳိ႕မွာ ဥစၥာျပည့္စုံ ကုံလုံၾကြယ္၀ပါသနည္း။
11. လူခ်င္းတူပါလ်က္ အခ်ဳိ႕မွာ အမ်ဳိးယုတ္ညံ့၍
12. အခ်ဳိ႕မွာ အမ်ဳိးျမတ္ပါသနည္း။
13. လူခ်င္းတူပါလ်က္ အခ်ိဳ႕မွာ အသိ အလိမၼာ ဉာဏ္ပညာ နည္းပါး၍
14. အခ်ဳိ႕မွာ ဉာဏ္ပညာ ၾကီးမားရပါသနည္း။

ထုိ ေမးခြန္း ျပႆနာ (၁၄)ခ်က္တုိ႔ျဖစ္၏။ ထုိေမးခြန္းမ်ားသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း (၂၅၅၄)ေက်ာ္အထက္ က..သုဘလုလင္က..ျမတ္ဗုဒၶအား ေမးေလ်ွာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။
ယခုေခတ္အခါတြင္လည္း ထုိေမးခြန္းမ်ားကုိပင္ ေန႕စဥ္ေန႔တုိင္း အေၾကာင္းတခုခုႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လူအမ်ားတုိ႔ မိမိဘာသာ စဥ္းစားေနျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း အေပါင္းအသင္းမ်ားႏွင့္ အျပန္အလွန္အားျဖင့္လည္းေကာင္း ေမးျမန္း ေနၾကစျမဲျဖစ္၏။ သဗၺညဳတ ဉာဏ္ပုိင္ရွင္ ျမတ္ဗုဒၶသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာအထက္ကပင္ ထုိေမးခြန္းမ်ား ကုိ တိက်ျပည့္စုံစြာ ေျဖဆုိထားျပီးသားျဖစ္၏။ သုဘလုလင္၏ အေမးမ်ားအား ျမတ္ဗုဒၶက..အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ဤသုိ႔ ေဟာေတာ္မူခဲ့၏..
လုလင္ သတၱ၀ါတုိ႔သည္ ကံသာလွ်င္ မိမိဥစၥာရွိကုန္၏။
ကံ၏ အေမြခံတုိ႔ ျဖစ္ကုန္၏။
ကံသာလွ်င္ အေၾကာင္း ရွိကုန္၏။
ကံသာလွ်င္ ေဆြမ်ဳိး ရွိကုန္၏။
ကံသာလ်င္ မွီခုိရာ ရွိကုန္၏။
ကံသည္သာလွ်င္ သတၱ၀ါတုိ႕ကုိ အယုတ္အျမတ္ ျဖစ္ျခင္းငွါ ခြဲျခမ္း ေ၀ဖန္၏။ .... ဟု ေဟာေတာ္မူေလ၏။
ျမတ္ဗုဒၶ၏ ထုိ႔သုိ႔ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေဟာေတာ္မူခ်က္ကုိ သုဘလုလင္က..နားမလည္သျဖင့္ အနက္အဓိပၸါယ္ႏွင့္တကြ ေ၀ဖန္ေျဖၾကားေပးပါရန္ ေတာင္းပန္ေလ်ာက္ထားျပန္၏။..
ထုိအခါ ျမတ္ဗုဒၶသည္ သုဘလုလင္၏ အေမး (၁၄)ခ်က္တုိ႕ကုိ ဤသုိ႔ေဟာေတာ္မူေလသည္..
သုဘလုလင္အေမး....
၁။ လူခ်င္းတူပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕မွာ အသက္တုိ၍
၂။ အခ်ဳိ႕မွာ အသက္ရွည္ပါသနည္း။
ျမတ္ဗုဒၶ၏အေျဖ....
ဤေလာက၌ မိန္းမျဖစ္ေစ၊ ေယာက္်ားျဖစ္ေစ အခ်ဳိ႕ေသာသူတုိ႔သည္ အသက္ကုိ သတ္ျဖတ္ ေလ့ရွိ၏။ ၾကမ္းၾကဳတ္၏။ ေသြးစြန္းေသာ လက္ရွိ၏။ ထုိသူမ်ဳိး ေသလွ်င္ ငရဲသုိ႔ ေရာက္ရတတ္၏။
(ေရွးက ကုသုိလ္ကံ တစုံတခု၏ အေထာက္အပံ့ေၾကာင့္) ငရဲသုိ႔ မက်ဘဲ လူ႔ျပည္သုိ႔ ေရာက္ရ ေစကာမူ ၾကာရွည္ေနခြင့္ မရပါဘဲ အသက္တုိရတတ္ေလသည္။
ဤေလာက၌ မိန္းမျဖစ္ေစ၊ ေယာက္်ားျဖစ္ေစ အခ်ဳိ႕ေသာသူတုိ႔သည္ အသက္ သတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ၾက၏။ သူ႔အသက္သတ္ရမည္ကုိ ရွက္ျခင္းရွိ၏။ သနားၾကင္နာၾက၏။ ထုိသူမ်ဳိး ေသလွ်င္ နတ္ျပည္သုိ႔ ေရာက္ရတတ္၏။ နတ္ျပည္သုိ႔ မေရာက္ဘဲ လူ႕ျပည္သုိ႔ ေရာက္ေသာ္လွ်င္ ပင္ အသက္ရွည္စြာ ေနရတတ္ေလသည္။
သုဘလုလင္အေမး....
၃။ လူခ်င္းတူပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်ဳိ႕မွာ အနာေရာဂါထူမ်ား၍
၄။ အခ်ဳိ႕မွာ အနာေရာဂါ ကင္းေ၀းရပါသနည္း။
ျမတ္ဗုဒၶ၏အေျဖ....
ဤေလာက၌ မိန္းမျဖစ္ေစ၊ ေယာက္်ားျဖစ္ေစ အခ်ဳိ႕ေသာသူတုိ႔သည္ တစ္ပါးေသာ သတၱ၀ါအား လက္ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ခဲ တုတ္ ဓား စေသာ လက္နက္မ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း ညွဥ္းဆဲေလ့ရွိ၏။
ထုိသူမ်ဳိး ေသလွ်င္ ငရဲက်တတ္၏။ ငရဲမက်ဘဲ လူ႕ျပည္သုိ႔ေရာက္ေစကာမူ ေရာဂါထူေျပာ အနာေပါမ်ားတတ္ ေလသည္။
ဤေလာက၌ မိန္းမျဖစ္ေစ၊ ေယာက္်ားျဖစ္ေစ အခ်ဳိ႕ေသာသူတုိ႔သည္ ထုိသုိ႔ ညွဥ္းဆဲ ႏွိပ္စက္ျခင္း မရွိ။ ထုိသူမ်ိဳး ေသလွ်င္ နတ္ျပည္သုိ႔ ေရာက္ရတတ္ေပသည္။
နတ္ျပည္မေရာက္ဘဲ လူ႕ျပည္ေရာက္လွ်င္ကား အနာေရာဂါ ကင္းေ၀းၾကရေပ၏။
သုဘလုလင္အေမး....
၅။ လူခ်င္းတူပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕မွာ အရုပ္ဆုိး၍
၆။ အခ်ိဳ႕မွာ အဆင္းလွပါသနည္း။
ျမတ္ဗုဒၶ၏အေျဖ....
ဤေလာက၌ မိန္းမျဖစ္ေစ၊ ေယာက္်ားျဖစ္ေစ အခ်ဳိ႕ေသာသူတုိ႔သည္ အလြန္ ေဒါသၾကီးၾက၏။ စကားေျပာစရာရွိလွ်င္ပင္ သူတပါးအား ထိပါးပုတ္ခတ္၍ ေျပာေလ့ရွိ၏။
ထုိသူမ်ဳိး ေသလွ်င္ ငရဲသုိ႔က်ေရာက္တတ္၏။ ငရဲမက်ပါဘဲ လူ႕ျပည္သုိ႔ ေရာက္ရလွ်င္ပင္ မ်က္ႏွာပုပ္သုိး အရုပ္ဆုိးတတ္ေလသည္။
ဤေလာက၌ မိန္းမျဖစ္ေစ၊ ေယာက္်ားျဖစ္ေစ အခ်ဳိ႕ေသာသူတုိ႔သည္ အမ်က္ ေဒါသ ထြက္ေလ့မရွိ။ ထုိသုိ႔ ေဒါသမၾကီးသူသည္ ေသလွ်င္ နတ္ျပည္သုိ႔ ေရာက္ရတတ္၏။
နတ္ျပည္မေရာက္ဘဲ လူ႕ျပည္သုိ႔ ေရာက္ရလွ်င္ပင္ ၾကည္လင္လွပေသာ အဆင္းကုိ ရေပသည္။
သုဘလုလင္အေမး....
၇။ လူခ်င္းတူပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕မွာ ေျခြရံစုိးမုိး တန္ခိုးအာဏာ နည္းပါး၍
၈။ အခ်ဳိ႕မွာ တန္ခုိးအာဏာ ၾကီးမားရပါသနည္း။
ျမတ္ဗုဒၶ၏အေျဖ....
ဤေလာက၌ မိန္းမျဖစ္ေစ၊ ေယာက္်ားျဖစ္ေစ အခ်ဳိ႕ေသာသူတုိ႔သည္ ဣႆာအားၾကီးၾက၏။ ထုိသူမ်ိဳး ေသလွ်င္ ငရဲသုိ႔ က်ေရာက္ရတတ္သည္။ ငရဲမက်ဘဲ လူ႕ျပည္သုိ႔ ေရာက္ေစကာမူေျခြရံစုိးမုိး တန္ဖုိးနည္းပါးတတ္ေလသည္။
ဤေလာက၌ မိန္းမျဖစ္ေစ၊ ေယာက္်ားျဖစ္ေစ အခ်ဳိ႕ေသာသူတုိ႔သည္ ဣႆာ မရွိ။ သူတပါးအေပၚ မနာလုိျခင္း မရွိ။ ထုိသူမ်ဳိးေသလွ်င္ နတ္ျပည္သုိ႔ေရာက္ရတတ္ေပသည္။ နတ္ျပည္သုိ႔ မေရာက္ဘဲ လူ႕ျပည္သုိ႔ ေရာက္ရလွ်င္ပင္ နာမည္ေက်ာ္ၾကား ေျခြရံေပါမ်ား၍ တန္ခုိးအာဏာ ၾသဇာၾကီးမားတတ္ေလသည္။ (သူတပါး၏ ကံ ဉာဏ္ ၀ီရိယ အားေလ်ာ္စြာ စည္းစိမ္ဥစၥာေပါျခင္း၊ ဂုဏ္သိန္ၾကီးမားျခင္း၊ ေက်ာ္ေစာျခင္း စသည္တုိ႔ကုိ မနာလုိမႈ၊ ေစာင္းေျမာင္းမႈ၊ ျငဴစူမႈ စသည္တုိ႔သည္ ဣႆာပင္ျဖစ္၏။)
သုဘလုလင္အေမး....
၉။ လူခ်င္းတူပါလ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕မွာ ဥစၥာမဲ့မြဲ ဆင္းရဲ၍
၁၀။ အခ်ဳိ႕မွာ ဥစၥာျပည့္စုံ ကုံလုံၾကြယ္၀ပါသနည္း။
ျမတ္ဗုဒၶ၏အေျဖ....
ဤေလာက၌ မိန္းမျဖစ္ေစ၊ ေယာက္်ားျဖစ္ေစ အခ်ဳိ႕ေသာသူတုိ႔သည္ စြန္႕ၾကဲေပးကမ္း လွဴဒါန္းေလ့မရွိၾက။ မေစၧရတရား အားၾကီးၾက၏။ ထုိသူမ်ဳိး ေသလွ်င္ ငရဲသုိ႔ ေရာက္ရတတ္၏။
ငရဲမက် လူ႔ျပည္သုိ႔ ေရာက္ရလွ်င္ပင္ ဥစၥာမဲ့မြဲ ဆင္းရဲရတတ္သည္။
ဤေလာက၌ မိန္းမျဖစ္ေစ၊ ေယာက္်ားျဖစ္ေစ အခ်ဳိ႕ေသာသူတုိ႔သည္ မေစၧရမရွိဘဲ စြန္႕ၾကဲေပးကမ္း လွဴဒါန္းေလ့ရွိၾကသည္။ ထုိသူမ်ဳိး ေသလွ်င္ နတ္ျပည္သုိ႔ ေရာက္ရတတ္သည္။ နတ္ျပည္သုိ႔မေရာက္ဘဲ လူ႕ျပည္သုိ႔ ေရာက္ျပန္လွ်င္ပင္ ဥစၥာျပည့္စုံ ကုံလုံၾကြယ္၀ ရေပသည္။
(မိမိ၌ ရွိေသာ ပစၥည္းမ်ားကုိ သူတပါးႏွင့္ မဆက္ဆံေစလုိမႈ၊ မေပးကမ္း မလွဴဒါန္းလုိမႈမ်ားကုိ လည္းေကာင္း၊ မိမိ၏ စည္းစိမ္မ်ဳိးကုိ သူတပါးရမည္ကုိ စုိးျခင္းသည္လည္းေကာင္း မေစၧရ ပင္ျဖစ္၏။)
သုဘလုလင္အေမး....
၁၁။ လူခ်င္းတူပါလ်က္ အခ်ဳိ႕မွာ အမ်ဳိးယုတ္ညံ့၍
၁၂။ အခ်ဳိ႕မွာ အမ်ဳိးျမတ္ပါသနည္း။
ျမတ္ဗုဒၶ၏အေျဖ....
ဤေလာက၌ မိန္းမျဖစ္ေစ၊ ေယာက္်ားျဖစ္ေစ အခ်ဳိ႕ေသာသူတုိ႔သည္ အလြန္မာနၾကီးၾက၏။ သူတပါးကုိ အထင္ေသး၏။ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ အထင္ၾကီး၏။ ရုိေသေလးစားထုိက္သူကုိပင္ ရုိေသရမွန္းမသိတတ္။ ထုိသူမ်ဳိးေသလွ်င္ ငရဲသို႔ေရာက္ရတတ္၏။ ငရဲမက်ဘဲ လူ႕ျပည္သုိ႔ ေရာက္ရလွ်င္လည္း ေအာက္က် ေနာက္က်ႏွင့္ ယုတ္ညံ့ေသာ အမ်ဳိး၌ ျဖစ္ရတတ္ေလသည္။
ဤေလာက၌ မိန္းမျဖစ္ေစ၊ ေယာက္်ားျဖစ္ေစ အခ်ဳိ႕ေသာသူတုိ႔သည္ မာန္မာန မၾကီး။ ရုိေသေလးစားထုိက္သူတုိ႕ကုိ ရုိေသေလးစား၏။ ထုိသူမ်ဳိး ေသလွ်င္ နတ္ျပည္သုိ႔ ေရာက္ရ တတ္၏။ နတ္ျပည္မေရာက္ဘဲ လူ႕ျပည္သုိ႔ ေရာက္လွ်င္ လည္း ျမင့္ျမတ္ေသာ အမ်ဳိး၌ ျဖစ္ရတတ္ ေပသည္။
သုဘလုလင္အေမး....
၁၃။ လူခ်င္းတူပါလ်က္ အခ်ိဳ႕မွာ အသိ အလိမၼာ ဉာဏ္ပညာ နည္းပါး၍
၁၄။ အခ်ဳိ႕မွာ ဉာဏ္ပညာ ၾကီးမားရပါသနည္း။
ျမတ္ဗုဒၶ၏အေျဖ....
ဤေလာက၌ မိန္းမျဖစ္ေစ၊ ေယာက္်ားျဖစ္ေစ အခ်ဳိ႕ေသာသူတုိ႔သည္ ပညာရွိထံ ခ်ဥ္းကပ္၍ ကုသုိလ္ အကုသုိလ္ကုိလည္းေကာင္း၊ အျပစ္ရွိ မရွိ၊ မွီ၀ဲထုိက္ မမွီ၀ဲထုိက္ကုိလည္းေကာင္း၊
ေနာင္သံသရာ၀ယ္ အက်ဳိးေပးမည့္ တရားအခ်က္တုိ႕ကုိ လည္းေကာင္း ေမးျမန္းေလ့ မရွိၾကေပ။ ထင္မိိ ထင္ရာျဖင့္ ဒုစရုိက္မ်ား ျပဳတတ္၏။ ထုိသူမ်ဳိးေသလွ်င္ ငရဲသုိ႔ ေရာက္ရတတ္၏။ ငရဲမက်ဘဲ လူ႕ျပည္သုိ႔ေရာက္ေစကာမူ အသိ လိမၼာ ဉာဏ္ပညာကင္း လူဖ်င္း လူအ လူမုိက္ ျဖစ္ရတတ္ေလသည္။
ဤေလာက၌ မိန္းမျဖစ္ေစ၊ ေယာက္်ားျဖစ္ေစ အခ်ဳိ႕ေသာသူတုိ႔သည္ တရားကုိ နွစ္သက္ၾကည္ျဖဴ နာယူၾကသည္။ ကုသုိလ္ အကုသုိလ္ႏွင့္ စပ္၍လည္းေကာင္း မွီ၀ဲထုိက္မမွီ၀ဲထုိက္ကုိလည္းေကာင္း၊ သံသရာ၀ယ္ အက်ဳိးေပးမည့္ တရားအခ်က္မ်ားႏွင့္ စပ္၍လည္းေကာင္း ေမးျမန္းေလ့ ရွိၾကသည္။ ထုိသူမ်ဳိး ေသလွ်င္ နတ္ျပည္သုိ႔ ေရာက္ရတတ္၏။ နတ္ျပည္မေရာက္ဘဲ လူ႕ျပည္ေရာက္လွ်င္ လည္း အသိ အလိမၼာ ဉာဏ္ပညာ ထက္ျမက္သူ ျဖစ္ရတတ္ေပသည္။
ျမတ္ဗုဒၶ၏ ထုိတရားေတာ္အဆုံးတြင္ သုဘလုလင္သည္ တရားေတာ္အား လြန္စြာ ႏွစ္သက္အားရေက်နပ္မႈ ျဖစ္ကာ..
ဘုရား(ဗုဒၶ)၊ တရား(ဓမၼ)၊ သံဃာ..ရတနာ(၃)ပါးအား ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ေသာ ဥပါသကာ ျဖစ္ေလသည္။
မွတ္မိလြယ္ရန္ ေဆာင္ပုဒ္မ်ား
1. သူမ်ားအသက္ သတ္သည့္တြက္ အသက္ကုိယ့္မွာတုိ။
2. မသတ္ေရွာင္ရွား ထုိသူမ်ား ရွည္လ်ားအသက္ကုိ။
3. ႏွိပ္စက္ကလူ ၫွဥ္းဆဲသူ ေျပာထူေရာဂါဆုိ။
4. သနားစိတ္သြင္း မႏွိမ္နင္း ကင္းရွင္းေရာဂါကုိ။
5. ထန္ျပင္းေဒါသ ၾကီးတတ္က အလွပ်က္မည္ဆုိ။
6. ေဒါသကင္းစင္ ေမတၱာယွဥ္ ၾကည္လင္လွသကုိ။
7. မနာလုိျပန္ ဣႆာထန္ ျခံရံကင္းမည္ဆုိ။
8. ဣႆာမထား ၀မ္းေျမာက္ျငား ေပါမ်ားေျခြရံကုိ။
9. မလွဴမဒါန္း မေပးကမ္း ေျခာက္ခန္းဥစၥာဆုိ။
10. စြန္႕ၾကဲေလ့တုံ ျပဳပါကုန္ ကုံလုံၾကြယ္၀လုိ။
11. မာန္မာနၾကြယ္ ထုိသူ၀ယ္ မ်ဳိးႏြယ္ညံ့မည္ဆုိ။
12. ထုိက္သူရုိက်ဳိး မာန္ကုိခ်ဳိး အမ်ဳိးျမတ္သကုိ။
13. သိဖြယ္ဟူသမ်ွ မေမးက ဖ်င္းအ ပညာဆုိ။
14. ၾကားျမင္မ်ားေအာင္ ေမးေလ့ေဆာင္ ခုေနာင္တတ္သိလုိ။

(စာ-၂၇၈၊ ရတနာ့ဂုဏ္ရည္- အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ)
ေအာက္ပါတရားေတာ္ႏွင့္ စာမ်က္ႏွာ မွေရးသားထားပါသည္။
အပုိင္း(၁၀)၊ ဗုဒၶဘာသာအေျခခံတရားေတာ္မ်ား- ေဒါက္တာသီလာနႏၵာဘိ၀ံသ
စာမ်က္ႏွာ-၂၇၃၊ ရတနာ့ဂုဏ္ရည္ - အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ